Mesane Enfeksiyonu Nedir, Belirtileri, Tedavi Yöntemleri
Mesane enfeksiyonu, mikrobik veya amikrobik olarak gelişen idrar kesesinin iltihabi reaksiyonudur. Latincede, mesane ‘cyst’, mesane enfeksiyonu ‘cystit’ yani ‘sistit’ olarak geçmektedir. Normalde ciddi bir rahatsızlık olmamakla birlikte, kronikleştiğinde üriner sistemde kalıcı olarak böbrek hasarı verebilen sistit, bakteriyel, viral ve parazitik hastalıklar sonucu veya kimyasal tahriş ve travmatik zedelenme sonucu ortaya çıkabilir. Kadınlarda mikrobik enfeksiyon erkeklere oranla daha sık görülmektedir. Bunun nedeni idrarı dışarı taşıyan kanalın (üretra) daha kısa olması, idrar kesesinin mikroplara daha açık bir konumda bulunmasıdır. Maruz kalınan bakteri, virüs veya mantar kadınlarda mesane duvarına daha kolay ulaşır ve enfeksiyona sebep olur. Erkeklerde sistit, mesanenin tam boşaltılamamasında, kalıtsal idrar kesesi anomalilerinde, üretrada tıkanıklık olması, tümör, prostat büyümesi veya böbrek hasarı gibi durumlarda görülmektedir. İdrar yapma pozisyonu menopoz, üretra ve mesanedeki hormonal, fizyolojik değişiklikler, cinsel açıdan aktif olma, kişisel hijyene dikkat etmeme, genital organı tahriş edici durumlar, yaşlılık, onkolojik tedaviler de sistit için zemin hazırlamaktadır. Aynı zamanda diyabet, böbrek hastalıkları, otoimmun hastalıklar da sistit risk gruplarındandır. Çocuklarda ve yeni doğanda görülen mesane enfeksiyonu ilerleyen dönemlerde çok ciddi sorunlara yol açmakta, çocuğun gelişimini engelleyebilmektedir. Bu açıdan ciddiye alınmalı, araştırılmalı ve tedaviye hemen başlanmalıdır.
Mesane enfeksiyonu belirtileri, ilk dönemde sık idrara çıkma, üregenital bölgede yanma, ağrı, acı hissi, idrar yapamama veya çok az miktarda idrar yapma buna bağlı olarak pelvik bölgede şişlik ve baskı hissi, bulanık ve kokulu idrar yapma olarak görülmektedir. İlerleyen dönemlerde idrar kesesi enfeksiyonu ciddi belirtiler göstermektedir. İlk dönemdeki belirtilere ek olarak ateş, bulantı ve kusma, kanlı idrar, ishal veya kabızlık, iştahsızlık gibi belirtiler varsa, uzman doktora gidilmeli, tahlil ve tetkikler sonucu hemen tedaviye başlanmalıdır. Sistitte teşhis amaçlı laboratuvar ve görüntüleme tetkikleri yapılmaktadır. Laboratuvar tetkikleri, tam idrar tahlili, idrar kültürü, tam kan sayımı, üre kreatinin sayımı, idrar sitolojisidir. Görüntüleme tetkileri ise, üriner ultrasonografi ve sistogramdır. Anksiyete, balanit, epididimit, mesane kanseri veya diğer kanser çeşitleri, genital herpes, overaktif mesane piyelonefrit, üriner sistem taşları gibi hastalıklar da sistit belirtileri göstermekte ve sistitle karıştırılabilmektedir. Bu yüzden risk grupları içinde olan kişilerde ayrıntılı tahlil ve tetkik yöntemleri uygulanmalı ve bu kişiler gözlem altında tutulmalıdır.
Mesane enfeksiyonu tedavisinde hastalığın sistit olduğu netleştikten sonra, gerekli olan ilaç tedavisine başlanmalıdır. İlaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır. Antibiyotik ve antiseptik ilaçlar doktor önerisi olmadan kullanılmamalıdır. Bunun yanı sıra, önlem amaçlı kişisel hijyene, tuvalet ve banyo temizliğine dikkat edilmesi, bol bol sıvı tüketilmesi, kadınlara cinsel birleşme öncesi ve sonrası idrar yapması önerilmektedir. Sistit belirtileri bir çok hastalıkta da görüldüğünden geçmeyen şikayetler ciddiye alınmalı ve mutlaka uzman doktora danışılmalıdır. Erken tanı ve tedavi her hastalıkta olduğu gibi, sistit gibi basit rahatsızlıklarda da çok önemlidir.